کدام واردکنندگان کره رانت اطلاعاتی داشتند؟

توليد ايرانی: در اواخر فروردین ماه سال جاری بود که تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات گوشت قرمز منتفی شد و طی نامه‌ای از سوی دفتر برنامه ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صمت، در ۱۳ خرداد ماه سال جاری چند قلم دیگر از جمله کره، چای، حبوبات و کاغذ نیز از فهرست اقلام وارداتی مشمول ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شدند. طبق این تصمیم، مقرر شد که دریافت ما به التفاوت ارزی به ازای هر دلار ۴۸۰۰ تومان از محموله‌های تامین ارز شده کره، حبوبات، چای و کاغذ که از تاریخ ۱۸ خرداد از گمرکات کشور ترخیص می‌شوند، اجرایی گردد و محموله‌های ترخیص شده تا قبل از تاریخ فوق الذکر با ارز ۴۲۰۰ تومان مشمول رصد، پایش و عرضه با نرخ مصوب سازمان حمایت بر مبنای ارز ۴۲۰۰ تومانی باشد.
حالا معاونت بررسی‌های اقتصادی طی گزارشی به بررسی میزان واردات این کالا‌ها در دو ماهه نخست سال جاری پرداخته است. نکته حائز اهمیت در این بررسی به واردات کره باز می‌گردد.

در این گزارش ذکر شده است از آنجایی که آمار‌های رسمی گمرک برای اردیبهشت ماه سال جاری هنوز منتشر نشده است لذا با استناد بر آمار‌های رسمی برای فروردین ماه و آمار‌های روزانه گمرک برای اردیبهشت و خرداد ماه به بررسی واردات بخشی از اقلام که پرداخت ارز ۴۲۰۰ تومانی از ابتدای سال جاری تا ۱۸ خرداد (تاریخ اجرایی شدن حذف ارز ترجیحی برای واردات ۴ قلم کالا) پرداخته است.

نتیجه بررسی‌ها نشان می‌دهد که طی دو ماهه نخست سال ۱۳۹۸ نسبت به مدت مشابه سال قبل، میزان واردات برخی کد‌های تعرفه اقلام کره، چای، گوشت و کاغذ با افزایش و برخی با افت همراه بوده است؛ اما نکته قابل توجه در این آمار‌ها رشد عجیب واردات کره طی این مدت است. آمار‌های گمرک نشان می‌دهد طی دو ماه نخست سال جاری، حداقل بیش از ۳۵ هزار تن "کره" وارد کشور شده که این رقم حتی از رقم واردات کل سال ۱۳۹۷ بیشتر می‌باشد! اینکه حجم بالای واردات کره با دلار ۴۲۰۰ تومانی براساس کدام مجوز‌ها صورت گرفته و نحوه نظارت بر تعیین میزان نیاز کشور و تخصیص ارز چگونه بوده است قابل بررسی می‌باشد. این میزان واردات "کره" طی تنها دو ماه می‌تواند گویای این امر باشد که احتمالا برخی واردکنندگان از تصمیم آینده دولت مبنی بر حذف ارز ترجیحی برای واردات این کالا مطلع بوده اند و به عبارتی در این زمینه برای برخی افراد رانت اطلاعاتی وجود داشته است!

در آمار‌های روزانه گمرک از اقلام عمده وارداتی کشور طی اردیبهشت سال ۱۳۹۸، "کره بسته بندی شده به صورت بسته‌های بیش از ۵۰۰ گرم" با کد تعرفه ۰۴۰۵۱۰۲۰ در صدر اقلام وارداتی دیده می‌شود. با جمع آمار‌های واردات این کالا از ابتدای سال تا ۱۸ خرداد ۱۳۹۸ (تاریخ اجرایی شدن حذف ارز ترجیحی برای واردات ۴ قلم کالا)، مشخص می‌شود که حدود ۴۰ هزار تن به ارزش ۲۵۲ میلیون دلار از این کالا طی این مدت وارد کشور شده که فقط حدود ۳۵ هزار تن از آن با معادل ارزشی ۲۲۳ میلیون دلار مربوط به دو ماه ابتدایی سال بوده است. این میزان واردات از» کره در حالی صورت گرفته که طی دو ماه نخست سال ۱۳۹۷، تنها ۵.۸۰ هزار تن کره به ارزش ۳۹.۲ میلیون دلار وارد کشور شده بود. به عبارتی واردات کره طی دو ماهه نخست ۱۳۹۸ به لحاظ وزنی، حدود ۶ برابر واردات در مدت مشابه سال گذشته بوده است. علاوه بر این، حتی در کل سال ۱۳۹۷، واردات کشور از این کد تعرفه معادل ۳۲.۶ هزار تن (۲۱۲ میلیون دلار) ثبت شده که از رقم مربوط به دو ماهه نخست سال ۱۳۹۸ نیز کمتر است.

همان گونه که عنوان شد چند پرسش در این زمینه مطرح است: اول اینکه میزان مصرف کره در کشور چقدر است که در دو ماهه نخست سال ۱۳۹۸ به این میزان اجازه واردات داده شده است؟ دوم اینکه کدام واردکنندگان از رانت اطلاعاتی برخوردار بوده اند و قبل از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کره از آن مطلع بوده و به این میزان واردات انجام داده اند؟ سوم اینکه چرا با این حجم واردات کره قیمت این کالا کاهش نیافته است؟