توليد ايرانی: ورود انواع جنسهای خارجی به کشور با کیفیت و قیمت مناسب باعث شده تا بسیاری از فرصتها از صاحبان صنایع کشور گرفته شود و بسیاری از کارخانهها باظرفیت پایینتری تولید کنند که تبعات آن کاهش اشتغال و افزایش هزینه تولید و خارج شدن برخی از صنایع از دور رقابت است.
پایین بودن قدرت خرید و بالا بودن قیمت محصولات داخلی نیز سبب شده تا مردم هنگام خرید گاهی بهجای توجه به کیفیت کالا به قیمت توجه داشته باشند که در چنین فضایی ورود کالاهای ارزانقیمت چینی که معمولا از نوع نامرغوبش است باعث شده تا تاثیرات منفی روی اقتصاد خرد و کلان کشور بگذارد، چرا که در چنین وضعیتی تولیدکننده داخلی از فروش بهنگام کالای خود باز مانده و خریدار جنس نامرغوب خارجی نیز مجبور است بعد از مدت کوتاهی کالای خریداری شده را دور بریزد.
مجاهدت اقتصادی مردم
اهمیت توجه به تولیدات داخلی به حدی است که سال90 که سال جهاد اقتصادی نامگذاری شده است، رهبر معظم انقلاب در سخنان خود فرمودهاند: در سال جهاد اقتصادی به نظر من یکی از قلمهای مجاهدت اقتصادی مردم این است که سراغ کالاهای داخلی و ساخت داخل بروند. ایشان همچنین در بخش دیگری از سخنان خود تولیدکنندگان را مورد خطاب قرار داده و خاطرنشان کردهاند: کالای ساخت داخل باید قانعکننده باشد، باید دوام، استحکام و مرغوبیتش طوری باشد که مشتری را قانع کند؛ این دو در کنار هم یک کار لازم و واجب است.
آنچه مسلم است در حال حاضر در برخی از تولیدات داخلی به دستاوردهای خوبی رسیدهایم اما این ابتدای راه است و برای رسیدن به جایگاه مناسب باید علاوه بر تلاش بنگاهها در تولیدات کیفی، مردم نیز با خرید کالاهای ایرانی، آینده اقتصادی کشور را تضمین کنند.
محمد طحانپور، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم خانگی کشور برای مردم حق انتخاب قائل است و تاکید میکند: شعار اتحادیه «ایرانی کالای خوب ایرانی بخر» است و در این مسیر باید تولیدکنندگان داخلی، کیفیت کالاهای داخلی را بالا برده و خدمات پس از فروش خوبی ارائه دهند.
وی میافزاید: هم اکنون کالاهای خارجی دارند جای کالاهای ایرانی را میگیرند زیرا قیمت تولیدات داخلی بهقیمت محصولات خارجی نزدیک شده و برخی کالاها از خدمات پس از فروش مناسبی برخوردار نیستند، بنابراین نمیتوان مردم را مجبور به خرید کالاهای داخلی کرد.
طحانپور میگوید: در حال حاضر بسیاری از تولیدات، انرژی بر هستند و باید تولیدات داخلی به سمتی بروند که با توجه به افزایش قیمت برق و گاز، محصولاتی با مصرف انرژی پایینتر تولید کنند.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم خانگی از سوی دیگر به مشکل تولیدکنندگان اشاره میکند و میگوید: درحال حاضر قیمت مواد اولیه برای تولید لوازم خانگی افزایش یافته و بسیاری از فروشندگان مواد اولیه به کارخانهها، دیگر اعتباری کار نمیکنند و وجه آن را به صورت نقد دریافت میکنند که همه این مسائل هزینه تولید را افزایش داده و در نهایت، قیمت نهایی محصول را بالا میبرد که میتواند بر خرید مصرف کننده تاثیر بگذارد، بنابراین ضروری است دولت به حمایت از تولیدکنندگان برای تهیه مواد اولیه با قیمت مناسب کمک کند.
طرحهایی برای خرید
در چنین شرایطی که تولیدکنندگان به وضعیت رکود اقتصادی کشور اشاره میکنند و بسیاری از مردم قدرت اقتصادی کافی برای خرید کالا را ندارند باید چه اقدامی کرد؟ معمولا در چنین شرایطی ارائه تسهیلات خرید، ارائه تخفیفات ویژه و حمایتهای دولتی از واحدهای تولیدی میتواند تا حدی راهگشا باشد. اجرای طرح میزان و طرح تامین از جمله طرحهایی است که مسوولان ذیربط این روزها آن را به عنوان راهکارهایی برای تحریک تقاضا برای خرید اجناس داخلی و کمک به تولیدات داخلی دنبال میکنند اما باید منتظر ماند و دید اجرای چنین طرحهایی در آینده تا چه حد میتواند به وضعیت تولید کشور کمک کند. بر اساس طرح تامین که دیماه از سوی وزارت صنایع به اجرا در آمده هم اینک بیش از 50 شرکت تولیدکننده داخلی وارد این سیستم شده و 1077 قلم کالا را با تخفیفی بین 3 تا 20 درصد به مردم عرضه میکنند. سید رضا فاطمی امین، سخنگوی وزارت صنایع، هدف از اجرای این طرح را حمایت از تولیدات داخلی و جلوگیری از التهابات بازار با اجرای قانون هدفمندی یارانهها میداند. بر اساس این طرح، خریداران میتوانند از حساب یارانههای نقدی مبلغ کالا را به صورت اقساط بپردازند. در واقع متقاضیان با دادن وکالتنامه به بانک عاملی که در آن حساب یارانهای دارند امکان خرید را به صورت اقساط با تخفیفهای در نظر گرفته شده مییابند.
طحانپور: هم اکنون کالاهای خارجی دارند جای کالاهای ایرانی را میگیرند زیرا قیمت تولیدات داخلی به قیمت محصولات خارجی نزدیک شده و برخی کالاها از خدمات پس از فروش مناسبی برخوردار نیستند.
فاطمی امین میگوید: اجرای این طرح باعث شده واحدهای صنفی فروشنده لوازم خانگی برای آنکه قدرت رقابت خود را از دست ندهند اقدام به پایین آوردن قیمتها در بازار کنند و این همان حرکتی بود که ما انتظار آن را از اجرای این طرح داشتیم.
اما از سوی دیگر اجرای این طرح هنوز با انتقاداتی روبهروست و برخی بر این باورند که برخی کالاهای عرضه شده از مرغوبیت خوبی برخوردار نیست و حتی گفته میشود قیمت برخی اقلام، اختلاف چندانی با بازار ندارد اما وزیر صنایع بر این باور است که طرح تامین، بستری برای ارتباط خوب بین فروشندگان و خریداران کالاست که سعی میشود کالاها با کیفیت بالایی عرضه شود.
وی میگوید تلاش ما بر این است که هم کیفیت کالاها بالا باشد و هم محصولاتی که عرضه میشوند از بهرهوری بالا در حوزه مصرف انرژی برخوردار باشند.
به اعتقاد برخی کارشناسان، رواج نداشتن خرید اینترنتی در کشور و در دسترس نبودن اینترنت برای همه و علاقه مردم به رویت و انتخاب کالا هنگام خرید میتواند اجرای این طرح را با شکست مواجه کند.
رئیس اتحادیه فروشندگان صنف لوازم خانگی کشور، روش اجرای طرح تامین را نادرست میداند و میگوید: طرح تامین به منظور حمایت از بخش تولید از سوی وزارت صنایع به اجرا درآمده و علاوه بر اینکه شیوه اجرای آن مناسب نیست به نوعی توزیعکنندگان را در مقابل دولت قرار میدهد. همچنین منبع پرداخت وجه خرید از محل حساب یارانهای در نظر گرفته شده، حسابی که برای حاملهای انرژی باز شده نه خرید کالاهای مصرفی.
محمد طحانپور همچنین با انتقاد از اقلام عرضه شده در سایت طرح تامین میگوید: شما در بین اقلام عرضه شده، محصولاتی چون موس کامپیوتر، روبالشی، ملحفه و... میبینید که شاید قیمت آنها9 ـ 8 هزار تومان بیشتر نباشد که به صورت نقد واقساط فروخته میشود. حال جای سوال است که چه کسی میرود و برای 8 هزار تومان قسطی خرید میکند؟!
رئیس اتحادیه صنف لوازم خانگی در مقابل، طرح میزان را که از سوی وزارت بازرگانی به اجرا درمیآید طرح موفقی میداند و میافزاید: در طرح میزان یک کارت اعتباری 5/1 میلیون تومانی برای خرید کالاهای داخلی داده میشود و مردم میتوانند با حق انتخاب از فروشگاهها جنس خریداری و طی 24 ماه تسویه کنند که خرید آن هم 8 تا 9 درصد زیر قیمت مصرفکننده است. به گفته وی در این طرح، کالاهای کیفی که از سوی اتحادیه معرفی شده عرضه میشود و تاکنون نیز استقبال خوبی از این طرح صورت گرفته است. به گفته صاحبنظران برای ترغیب مردم برای خرید کالاهای داخلی راهی جز تولید کالاهایی باکیفیت و قیمت مناسب نداریم و تولیدکنندگان باید تلاش کنند با کاهش هزینههای تولید، بازار را در رقابت با محصولات خارجی نبازند که البته در این بین ایجاد فضای کسب و کار مناسب برای تولید کنندگان میتواند راهگشا باشد.