برجام‌نامه-۱۱| ریسک تعامل با ایران شدیدا بیشتر از قبل از خروج آمریکا از برجام است

به گزارش توليد ايرانی ؛                      مهدی رزم آهنگ کارشناس اقتصادی و در پاسخ به این سوال که اگر ایران به جای لغو همه تحریم ها به تعلیق اکثر تحریم‌های هسته ای راضی شود، انتفاع اقتصادی ایران چه تفاوتی خواهد داشت و این انتفاع در مقایسه با انتفاع اقتصادی از برجام چه وضعیتی دارد، گفت: به دلایل مختلف، قطعا کمتر خواهد بود و ریشه در موضوع ریسک تعامل اقتصادی با ایران بخصوص بعد از خروج آمریکا از برجام دارد.

وی افزود: زمانی که برجام وارد فاز اجرایی شد، این تصور که آمریکا می تواند به راحتی از این توافق خارج شود و تحریم‌ها را برگرداند، تقریبا نبود و یا احتمال خیلی کمی برای آن درنظر گرفته می شد مثلا 5 درصد ولی الان چون یک بار خارج شده و رویه عوض شده، اوضاع به کلی متفاوت است. این موضوعی است که مدیران ارشد وزارت خارجه هم بر آن تاکید می کنند و می گویند اگر قاعده بین المللی شکسته شود، همان شکسته شده تبدیل به قاعده می شود. الان این موضوع که آمریکا یکبار از برجام خارج شده، در ذهن همه کنشگران اقتصادی وجود دارد و همین این موضوع، ریسک تعامل با ایران را به شدت افزایش می دهد.

رزم آهنگ ادامه داد: نکته بعدی ترکیب لیست تحریمی آمریکا (SDN) با رویه فینس (FinCEN) است که براساس Risk based است یعنی می گوید کنشگر خارجی اگر با ایران بخواهی تعامل کنی باید کل زنجیره تعامل را بررسی کنی و یقین پیدا کنی که هیچ فردی از لیست تحریمی آمریکا در آن وجود ندارد. اما حتی اگر یقین پیدا کردی به این موضوع ولی بعدا احراز شد کسی در این زنجیره جزو لیست تحریمی آمریکا بوده است، مجازات خواهی شد. این رویه دقیقا برخلاف رویه Rule based است. در این رویه گفته می شود صرفا یک یا دو حلقه از زنجیره را بررسی کنی، کفایت می کند. علاوه بر این، زیرساخت حقوقی قوانینی مثل کاتسا هم همچنان وجود دارد و بسیاری از نهادهای مهم اقتصادی در لیست تحریمی آمریکا قرار دارند. با توجه به همین موضوعات، هر کسی با ایران تعامل دارد، همیشه این نگرانی را دارد که نکند با نهادهای تحریمی ایران ارتباطی پیدا کنم.
رزم آهنگ در پاسخ به این سوال که اگر ایران به جای لغو همه تحریم ها به تعلیق اکثر تحریم‌های هسته ای راضی شود، ریسک تعامل اقتصادی با ایران چقدر کاهش پیدا خواهد کرد و امکان جذب سرمایه گذاری خارجی بوجود میاید یا نه، گفت: ما جلسه ای با یکی از مدیران سازمان سرمایه گذاری خارجی داشتیم و این مدیر صراحتا می گفت که ما اصلا چشم انداز خوبی را نمی بینیم که حتی اگر توافقی حاصل شود سرمایه گذاری خارجی وارد کشور شود. در نتیجه، فکر می‌کنم این چشم انداز اصولا وجود ندارد و نهایتا یک سری روابط تجاری ایجاد شود مثلا مجددا کالاهای تولیدکنندگان لوازم خانگی کره جنوبی مثل ال جی و سامسونگ وارد کشور شود و صرفا کالاهای خود را در ایران بفروشند بدون اینکه هیچ سرمایه گذاری در داخل کشورمان انجام دهند. این نگاه بین اعضای کمیته مقابله با تحریم در مجلس هم وجود دارد و کسی امیدوار نیست که سرمایه گذاری خارجی وارد کشور شود.

وی تاکید کرد: من هم اعتقاد دارم اگر توافقی در وین حاصل شود، نهایتا چند محموله نفت صادر خواهیم کرد و افزایش میزان فروش نفت خواهیم داشت و دسترسی اندکی به برخی منابعی که در بانک های خارجی داریم، پیدا می کنیم و این تصور که شرکت های خارجی با بخش های مختلف اقتصادی کشور مثل بخش نفت و گاز و پتروشیمی یا صنعت خودرو کار بکنند و توسعه زیرساخت ها داشته باشیم، شدیدا دور از انتظار است و این اتفاق نخواهد افتاد.

رزم آهنگ در پاسخ به این سوال که واکنش آمریکایی ها به درخواست ایران درباره راستی آزمایی لغو تحریم ها چه بوده است و چرا ایران نباید از این بخش از سیاست خود صرفنظر کند؟، اظهار داشت: اطلاعاتی که من درباره قضیه راستی آزمایی دارم این است که طرف آمریکایی از ایران خواسته است که قضیه راستی آزمایی را به صورت شفاف توضیح دهد. ظاهرا آمریکایی اصل این موضوع که راستی آزمایی باشد پذیرفته اند ولی راستی آزمایی بسیار مختصر و در حد چند ساعت و نه آن چیزی که ایران انتظار دارد.

وی در پایان تاکید کرد: اما اینکه چرا ایران نباید از قضیه راستی آزمایی صرفنظر کند، بخاطر این موضوع است که جنس تعهدات ایران و آمریکا در برجام کاملا متفاوت است و اگر چه طرف مقابل می تواند راستی آزمایی را به صورت سریع انجام بدهد ولی جنس انتظارات ایران از این توافق به گونه ای نیست که به صورت سریع انجام شود مثلا انجام شدن یک سری توافقات و تعاملات و امثالهم. بنابراین چون جنس تعهدات متفاوت است، جنس راستی آزمایی هم متفاوت خواهد بود و ایران باید این موضوع را در مذاکرات تشریح نماید.