مشتریان کالاهای ایرانی؛ چین و همسایگان

به گزارش توليد ايرانی؛  در ماه‌های گذشته تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا، بخش قابل توجهی از راه تجارت بین المللی کشورها با یکدیگر یا مسدود شده یا تحت فشار محدودیت قرار گرفته و از این رو پیش بینی می‌شود تا پایان سال جاری میلادی، میزان تجارت جهانی ۳۰ درصد کاهش پیدا کند.

آمارها از تجارت ایران نیز نشان می‌دهد صاردات کشور بیش از ۳۰ درصد افت کرده و صادرکنندگان امیدوارند در ماه‌های باقی مانده امکان جبران بخشی از این کسری به وجود آید.

براوردهای اتاق بازرگانی تهران نشان می‌دهد که در سال جاری، بیش از ۲۵ درصد از کل صادرات غیرنفتی ایران به مقصد چین انجام شده اما پس از آن کشورهای همسایه بیشترین سهم را تجارت با ایران داشته‌اند.

حمید زادبوم – رییس سازمان توسعه تجارت – در جدیدترین گزارش خود از وضعیت تجاری ایران در ماه‌های ابتدایی سال جاری گفته: در نیمه اول امسال، ۱۵ کشور همسایه، ۷۰ درصد از سهم صادرات ایران را به خود اختصاص داده و این در حالی است که سال 1397، سهم کشورهای همسایه از صادرات ۵۵ درصد و سال 1398، این رقم به ۶۰ درصد رسید بود.

بر اساس بررسی‌های صورت گرفته بر ظرفیت‌های موجود و طبق سوابق صادراتی کالا و اقلام مورد نیاز کشورهای همسایه، هم اکنون ظرفیت ۱۲۵ میلیارد دلاری صادرات به این ۱۵ کشور وجود دارد.
گزارش جدید زادبوم نشان می‌دهد که بر خلاف اررزیابی های ابتدایی سطح تجارت جهانی در ماه‌های گذشته تنها ۱۴ درصد کاهش یافته که نشان از بهبود نسبی سطح تعاملات پس از ماه‌های ابتدایی شیوع کرونا دارد.

او همچنین به محدودیت‌های موجود بر سر راه تجارت بین المللی ایران اشاره کرده و گفته است: ‌بسته شدن و محدودیت در مرزها در مورد کشورمان که ۲۰ مرز مشترک با کشورهای هدف صادراتی دارد نیز ضربۀ بزرگی به اقتصاد ما وارد آورد. با بازگشایی مرزهای زمینی با کشورهای همسایه، کاهش صادرات از ۵۰ درصد در فروردین، به ۳۴ درصد در پایان ۶ ماه اول امسال رسید. صادرات ایران به ترکیه در پنج ماه اول سال جاری ۵۱۳ میلیون دلار برآورد شده در حالی که در مدت مشابه سال گذشته این رقم ۲ میلیارد و ۴۷۰ میلیون دلار بوده است و این اختلاف ۲ میلیارد دلاری به علت صادر نشدن گاز طبیعی ایران به این کشور است.

پس از چین که بیشترین سهم را از صادرات و واردات ایران دارد، دومین واردکننده عمده کالا از ایران عراق است و پس از آن امارات متحده عربی و افغانستان قرار دارند.

یکی از اصلی‌ترین معضلاتی که در مسیر تجارت با کشورهای همسایه وجود دارد، مربوط به بازگشت ارز حاصل از صادرات است. در حالی که بانک مرکزی ادامه فعالیت صادرکنندگان را منوط به ایفای تعهدات ارزی آنها کرده است، فعالان اقتصادی می‌گویند در رابطه با کشورهایی مانند عراق و افغانستان باید استثنا قائل شد، زیرا در شرایطی که این دو کشور سهم قابل توجهی از کل صادرات ایران را به خود اختصاص می‌دهند اما امکان نقل و انتقال ارز در آنها وجود ندارد و از این رو یکی از گزینه‌های باقی مانده، تداوم تجارت ریالی با آنهاست.

عبدالناصر همتی – رییس کل بانک مرکزی – پس از سفر چند هفته قبل خود به عراق، بار دیگر به بغداد سفر کرده تا در جریان مذاکره با مقامات این کشور، راهی برای انتقال ارز پیدا کند. جدای از مطالبات صادرکنندگان بخش خصوصی، بازگشت ارز حاصل از صادرات دولتی به عراق در حوزه‌هایی مانند برق و انرژی نیز برای دولت اهمیت فراونی دارد و از این رو همتی امیدوار است در دل این سفر، راهی برای برون رفت از این مشکلات پیدا کند.