چاه‌های دردسرساز

به گزارش توليد ايرانی؛   عبدالطیف عباسی‌نژاد با بیان اینکه یکی از اولویت های اصلی ما صیانت از منابع آب به عنوان انفال عمومی است، به ایسنا گفت: استفاده نادرست از این ثروت ملی می تواند موجب بروز خطراتی برای همه ی اقشار کشور و استان، حتی آن دسته از افرادی که مشاغلی غیر از کشاورزی دارند شود.

وی با اشاره به امیدبخشی اقدامات طرح احیاء و تعادل‌بخشی خاطرنشان کرد: از مهم ترین برنامه های در دست اقدام جهت حفاظت از منابع آب، طرح احیاء و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی با اولویت اصلی توقف افت سطح آبخوان ها در وهله اول و سپس به تعادل بازگرداندن این منابع ارزشمند است.

مصارف، بیش از تغذیه
آمارها نشان می دهد میزان سرانه آبی در استان بوشهر در دهه های گذشته همواره در حال کاهش بوده است که قسمت عمده آن مربوط به تغییرات اقلیمی و خشکسالی های پیاپی مربوط می شود.

با این حال، تقاضا برای برداشت از منابع آب زیرزمینی همواره در حال افزایش بوده است که این مهم باعث بر هم خوردن تعادل میان تغذیه و برداشت از منابع آب زیرزمینی شده است، به طوری که سالانه حدود ۳۰ میلیون مترمکعب به منابع آب زیرزمینی استان بدهکار می شویم!

به گفته معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقه ای بوشهر اگرچه در دو سال گذشته، میزان بارندگی نسبتاً خوبی را پشت سر گذاشته ایم، اما حجم برداشت ها در دهه های گذشته به حدی بوده که این بارش ها حتی کسری مخزن یک سال را نیز جبران نخواهند کرد. با این حال، طرح احیاء و تعادل بخشی به عنوان نقشه راه حراست از منابع آب زیرزمینی همواره در حال پیگیری و به روز رسانی است.

دردسر چاه‌های غیرمجاز
یکی از آسیب زا ترین علل افت سطح آب های زیرزمینی، چاه های غیرمجاز است. بهره بردارانی که بدون توجه به حقوق بهره برداران دارای مجوز و اهلیت، دچار تخلفات قانونی و شرعی می شوند. چرا که هم در نص صریح قانون این موضوع منع شده و علاوه بر آن استفتائات از آیات عظام به ویژه مقام معظم رهبری، هر گونه عدم تبعیت از قانون شرعاً جایز نیست.

با این حال بیش از ۳۲۰ هزار چاه غیرمجاز در کشور، به تهدید بزرگی برای منابع آب تبدیل شده است، چاه هایی که خطراتی چون فرونشست زمین، خشکیدن چاه های مجاز، شور شدن چاه ها و در نهایت مهاجرت از روستا به شهر را منجر می شوند.

معاون آب منطقه ای بوشهر در این خصوص اظهار کرد: در سال ۱۳۹۸، این شرکت موفق به پر کردن ۹۲ حلقه چاه غیرمجاز در سراسر پهنه ی استان بوشهر شده که با پر شدن این چاه ها، بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار مترمکعب در برداشت از منابع آب زیرزمینی صرفه جویی به عمل آمده است.
وی با اشاره به ضرورت کنترل برداشت در چاه های مجاز گفت: عدم وجود کنتور بر روی چاه های مجاز نیز باعث اضافه برداشت این چاه ها و مشکلات صحت سنجی آمار مورد نیاز در مدیریت منابع آب می شود.

هدفمندی برداشت ها
عباسی‌نژاد خاطرنشان کرد: برای حل این معضل سال گذشته ۵۲ دستگاه کنتور هوشمند آب و برق، کنتور هوشمند حجمی و کنتور حجمی مکانیکی بر روی چاه های مجاز نصب شده که عمده آن از نوع کنتورهای هوشمند آب و برق هستند. با نصب این کنتورها، علاوه بر کنترل برداشت به میزان تعیین شده در پروانه بهره برداری، آمار و اطلاعات صحیح و به روز جهت مدیریت مصارف آب زیرزمینی در دسترس خواهد بود.

 ضرورت اتخاذ تصمیمات متناسب با شرایط موجود یکی راهکارهای مدیریت مصرف آب در سطوح بین المللی است. تصمیماتی که در سراسر جهان نسبت به شرایط اقلیمی، میزان بارندگی ها، تاب آوری اقتصادی و اجتماعی اخذ می شوند موجب کاهش خسارات به منابع آب و محیط زیست می گردد.
از سوی دیگر برای حفظ آب های زیرزمینی، هدفمند کردن برداشت از این منابع یک اولویت همیشگی است. افزایش تولید با بهره گیری از روش های نوین آبیاری، رعایت پهنه بندی کشت و افزایش بهره وری در واحد سطح به ازای مصرف حجم مشخصی از آب به جای تقاضا برای افزایش سطح زیرکشت در گرو برداشت های هدفمند و مدیریت شده است.
علاوه بر اینها، ارتقا راندمان آبیاری و جهت گیری به سمت کشت در گلخانه ها، می تواند منجر به مدیریت مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی گردد.

شرایط دشت‌های استان بوشهر
معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقه ای بوشهر عنوان کرد: یکی از اقدامات مهم حوزه احیاء و تعادل بخشی، اصلاح و تعدیل پروانه های بهره برداری نسبت به شرایط موجود دشت های استان بوشهر است. هیچ کدام از ۱۶ محدوده مطالعاتی در استان بوشهر آزاد نیستند و امکان بارگزاری جدید روی آن ها وجود ندارد و از این محدوده ها، ۸ محدوده ممنوعه، ۴ محدوده ممنوعه بحرانی و ۴ محدوده ساحلی و فاقد پتانسیل هستند.

عبدالطیف عباسی نژاد افزود: با در نظر گرفتن این شرایط، پروانه های بهره برداری به صورت سالانه مورد بازنگری قرار گرفته و نسبت به وضعیت حاکم بر محدوده، مورد اصلاح و تعدیل قرار می گیرند. در سال گذشته نیز ۴۷۲ پروانه مورد اصلاح و تعدیل قرار گرفت و حجمی قریب به ۹.۳ میلیون مترمکعب در برداشت از آب های زیرزمینی صرفه جویی شد.