دولت اصلا از تجربه های قبلی هدفمندی استفاده نکرد

توليد ايرانی:مهدی غضنفری وزیر صنعت، معدن و تجارت (صمت) دولت دهم با اشاره به ضرورت توجه به قواعد اقتصادی گفت: ما در هر عرصه‌ای قواعدی داریم که به نوعی سنت‌های الهی‌اند. مثلا وقتی می گوییم بار کج به مقصد نمی رسد؛ اشاره به یک سنت الهی است؛ ما باید این قواعد و سنت‌ها را فرا بگیریم و بر این اساس بازار را تنظیم و اقتصاد را فهم کنیم.
وی ادامه داد:‌ مثلا در حوزه اقتصاد وقتی مسئولان به سپرده های مردم نرخ سود ۲۰درصد می دهند دیگر نباید انتظار داشته باشند که تورم ۱ درصد باشد زیرا قواعد اصلی را زیرپا گذاشته‌اند. در تولید عواملی در قیمت تمام شده دخیل هستند و وقتی ما بخشی از آن را بالا ببریم نمیتوانیم دستوری به مردم بگوییم که قیمت‌ها بالا نرود و بازار گران نمی‌شود؛ چون بین پدیده‌های اقتصادی روابط مشخصی برقرار است.
غضنفری گفت: اگر سه برابر کردن قیمت بنزین قیمت کالا را بالا نمی‌برد، خب یکباره آن را هزار برابر می کردید! مسئولان نباید سخنی خنده دار بگویند؛ اصول اقتصادی می‌گوید وقتی عوامل اثر گذار در قیمت تمام شده بالا میبری، در بازار نیز اثر می گذارد؛ لذا همه باید بپذیریم که قیمت ها بالا خواهد رفت.
*دولت از تجربه‌های قبلی هدفمندی استفاده نکرد
وزیر صمت دولت دهم اظهار داشت: در سال ۸۹ وقتی بنزین را سهمیه بندی کردیم، به همه شرکت‌ها گفتیم لیست قیمت تمام شده کالاها و خدمات را ارائه دهند تا مشخص کنیم چقدر باید افزایش قیمت صورت گیرد! ما پرونده‌های شرکت‌ها را دریافت کردیم و تاریخ و میزان افزایش قیمت‌ها را پله به پله برای آنها مشخص کردیم.
وی گفت: ما در وزارتخانه صمت معتقد نبودیم که باید تولید را نابود کرد؛ چون نمی خواستیم با شعارهای پوپولیستی به مردم اطلاعات نادرست بدهیم که مردم قیمت‌ها افزایش پیدا نمی‌کند. البته در آن زمان مخالفین هدفمندی یارانه میگفتند که تورم 80 تا 90 درصد ایجاد می‌شود که دولت اینها را تکذیب میکرد و میگفت تورم این حد نیست نه اینکه منکر افزایش قیمت‌ها شود و به تولید آسیب بزند.
غضنفری افزود: متاسفانه ما هرجا زبان به انتقاد می‌گشاییم، همکاران صداوسیما نقدی هم به دولت قبل می زنند که این موضوع به یک سنت سوء تبدیل شده است؛ بر فرض که دولت قبل بد عمل کرد پس باید کاری کنیم که دولت فعلی درست عمل کند. الان که دولت فعلی دارد عقبگرد میکند. همین بنزین را دولت قبل نیز آن را هدفمند کرد؛ آیا این همه آدم کشته شد و بیت‌المال سوخت و مردم آسیب دیدند. چرا برای تصمیمی که یکبار هزینه دادیم دوباره باید هزینه دهیم. این چه مقایسه ای است که شما می خواهید دولت فعلی را پاک و منزه جلوه دهید.
وزیر صمت دولت دهم تاکید کرد: اصلا دولت از تجربه‌های قبلی هدفمندی استفاده نکرد. شما بروید جویا شوید ببنید با کدام یک از مسئولین درگیر در طرح هدفمندی تماس گرفته شد تا ازآنها مشورت گرفته شود. ما سنت‌های مشخص در اقتصاد را نپذیرفتیم و داریم چوبش را میخوریم. اشتباه ما این است که فکر میکنیم اقتصاد با امر حکمران حرکت میکند و فقط منتظر دستور ماست. درحالیکه که چنین اتفاقاتی در اقتصاد غیرممکن و بی‌معنا است.
وی با اشاره به قواعد اقتصاد گفت: وقتی عوامل قیمت تمام شده را بالا بردیم به همه اجازه میدهید که به اندازه افزایش قیمت انجام شده قیمت کالاهای خود را بالا ببرند. دولت‌ چه کار کرد؟ اول که میگویند هر کس قیمت‌ها را بالا ببرد فلان می‌کنیم بعد همه می‌بینند که قیمت گوشت و ماست و بالا میرود و در آخر هم دولت از افزایش قیمت‌ها اظهار تاسف می‌کند. یعنی مسیر اقتصاد طبق قواعد خودش حرکت می‌کند و دولت فقط یک نمایش اجرا می‌کند.

*کنترل قیمت  قواعد خودش را دارد و با شلاق زدن ممکن نیست
غضنفری خاطرنشان کرد: درباره اینکه با افزایش قیمت بنزین قیمت سایر کالاها چقدر افزایش می‌یابد باید گفت که بسته به نوع کالاها متفاوت است. برای محاسبه میزان افزایش قیمت‌ها اولا نیاز به یک سامانه داریم که داده‌های مختلف را در آن ذخیره کنیم و با روش‌های اقتصادی میزان افزایش قیمت هر کالا را محاسبه کنیم تا بتوانیم عدد تورم را بدست آوریم. در دولت دهم هنگام سهمیه‌بندی بنزین افزایش قیمت کالاها را به طور دقیق محاسبه کردیم.
وزیر صمت دولت دهم تاکید کرد: در بازار دو مولفه منجر به کنترل قیمت میشود که هیچ کدام از آنها بازرسی نیست. یعنی اصلا بازرسی که نمیتواند قیمت را کنترل کند. یکی از مولفه‌ها وفور کالا در بازار است. اگر در بازاری وفور کالا نباشد قطعا قیمت‌ها افزایش می‌یابد. سیاست وفور کالا از جمله سیاست‌هایی بود که دولت دهم برای کنترل قیمت درنظر گرفت. در این حالت اگر صاحبان کالا مثلا بخواهند قیمت برنج را افزایش دهند دولت خودش برنج دارد  و آن را عرضه می‌کنند و جلوی افزایش قیمت را می‌گیرد. کنترل قیمت  قواعد خودش را دارد و با شلاق زدن ممکن نیست.
وی گفت: ببینید بازاریان افراد هوشمند هستند؛ اگر ببینند دست دولت پر است، بازار را خراب نمی‌کنند چون اون موقع دولت می‌آید و بازار را در اختیار می گیرد و سرمایه بازاریان نابود می‌شود. در این راستا دولت نباید خودش انبارها را پر کند بلکه باید این کار را ازطریق بخش خصوصی انجام دهد. پس رصد موجودی‌های کف بازار، رصد موجودی ذخیره شده و رصد موجودی درگاه اینجا مهم می‌شود.اگر جمع این 3 موجودی از مقدار نیاز بیشتر بود ما می‌فهمیدیم که این بازار تحت کنترل ما نیست و برای حل آن اقدامات لازم را انجام می‌دادیم. در واقع بازار از طریق موجودی‌های آماده توزیع کنترل می‌شود.
*اعطای ارز 4200 تومانی مانع از افزایش قیمت کالاهای اساسی نشد
غضنفری تاکید کرد: مولفه دوم کنترل قیمت‌ها بحث شفافیت است. الان سیستم‌های آی‌تی به شدت فراگیر شده‌اند در حالی که در زمان ما اینگونه نبود. ما بارها به دولت گفتیم که به جای اعطای ارز 4200 تومانی که مانع از افزایش قیمت کالاهای اساسی نشد باید کالا را از طریق سامانه‌هایش توزیع می‌کرد. سیستم‌های اطلاعاتی را دولت باید به خدمت بگیرد و شفافیت را در اختیار مردم قرار دهد تا مردم بتوانند کالای خود را با قیمت مناسب تامین کنند و اسیر گران‌فروشی نشوند.
وزیر صمت دولت دهم در پایان خاطرنشان کرد: فروشگاه‌های زنجیره‌ای، اتحادیه‌ها، اتاق بازرگانی و اتاق اصناف در ایجاد وفور قیمت می‌توانند موثر باشند. تعاونی‌ها هم در هر دو مولفه می‌توانند به دولت کمک کنند. متاسفانه دولت از این ابزارها استفاده نکرده است. البته در وفور کالا دولت اقداماتی داشته اما در استفاده از اپلیکیشن‌ها برای توزیع کالا موفق نبوده است.