اتلاف 500 میلیون بشکه نفت در بخش دولتی

به گزارش توليد ايرانی:  منابع حاصل از افزایش قیمت انرژی از 42.5 هزار میلیارد تومان در سال 90 به 95.6 هزار میلیارد تومان در سال 96 رسید (رشد 125 درصدی) و سهم سازمان هدفمندی یارانه ها از این منابع نیز از 28.6 هزار میلیارد تومان در سال 90 به 41.6 هزار میلیارد تومان در سال 96 رسیده است. به طور کلی سهم سازمان هدفمندسازی از کل منابع حاصل کاهشی بوده و از 67 درصد در سال 90 به 44 درصد در سال 96 کاهش یافته است.

چانه‌زنی شرکت‌های دولتی از منابع ناشی از فروش سوخت
درباره علت این موضوع، مهم ترین مسئله، افزایش سهم شرکت های مجری حوزه سوخت و انرژی و آب از منابع بوده است. به نحوی که با افزایش تورم، شرکت ها با چانه زنی سهم بیشتری از منابع را برای خود و پوشش هزینه ها طلب می کردند. سهم دیگر (شامل هزینه شرکت ها) از 24 درصد در سال ابتدایی به 36 درصد در سال 96 افزایش یافته است. همچنین بخشی از منابع نیز به مالیات بر ارزش افزوده و شهرداری ها اختصاص یافته است.منابع اختصاص یافته به سازمان هدفمندی یارانه ها نیز عمدتا به پرداخت یارانه نقدی اختصاص یافته و تکلیف قانونی برای پرداخت به تولید عملا نادیده گرفته شده است. تنها بخش کمی از منابع این سازمان به مباحث اشتغال و حوزه سلامت اختصاص یافته است. طبق این گزارش، این سازمان در تامین مصارف در برخی سال ها دچار کسری بوده و از این رو همواره از بودجه عمومی (سالانه بین هشت تا 13 هزار میلیارد تومان) و همچنین استقراض از بانک مرکزی هم استفاده شده است. تنها در سال 96 پرداختی از منابع عمومی به سازمان صفر شده است.

غفلت از نقش دولت در عرضه انحصاری انرژی
در انتهای این گزارش به عوامل مختلفی که به شکست طرح منجر شده پرداخته و ضمن اشاره به مواردی چون تخلفات در نحوه اجرا، بی توجهی به قوانین مکمل، توزیع پراکنده منابع و بی توجهی به بخش انرژی و ریشه های ناکارآمدی بخش انرژی آمده است: ایراد مهم قانون در نظر نگرفتن نقش عرضه انحصاری دولت انرژی در مصرف بالای انرژی در کشور بوده است به گونه‌ای که قانون هدفمند کردن یارانه‌ها فقط اشاره مختصری به ضرورت ارتقای راندمان نیروگاه‌ها و کاهش اتلاف شبکه توزیع داشته اما توجه جدی به اصلاح تلفات زنجیره عرضه انرژی ندارد. این در حالی است که بخش عمده‌ای از انرژی کشور در پالایشگاه‌های نفت و گاز و نیروگاه‌های برق به هدر می‌رود تلفات بخش عرضه انرژی قبل از این که به دست مصرف کننده نهایی برسد تقریباً سالیانه معادل ۵۰۰ میلیون بشکه نفت خام یا روزانه 3/1 میلیون بشکه نفت است.