فرش ایرانی، فرصتی برای توسعه صادرات غیر نفتی

توليد ايرانی:فرش ایرانی از دیرباز شهره عام و خاص بوده، هنری که با امتزاج ذوق و قریحه هنری هنرمندان این مرز و بوم، دیدگان خارجی ها و غربی ها را به خود جذب می کند.
با همه این اوصاف، بررسی های میدانی از فروشگاه های عرضه کننده فرش در داخل کشور و مسئولان ذی‌ربط حاکی از این واقعیت تلخ است که میزان فروش چه در داخل کشور و چه در خارج از کشور با اُفت و کاهش همراه شده است.
غلامرضا ساداتی، یکی از فروشندگان و عرضه کنندگان فرش در استان البرزدر تشریح وضعیت بازار فرش از حیث کسب و کار و رونق اقتصادی اظهار کرد: متاسفانه شرایط خوبی در بازار مذکور حاکم نیست چرا که این پدیده معلول علل و عوامل بسیاری در داخل و خارج کشور است.
وی افزود: از یکسو شرایط اقتصادی به نحوی پیش رفته که خرید فرش در سبد خرید خانوارهای ایرانی از اولویت خارج شده و  هم اکنون بسیاری از خانوارها برای تهیه فرش مورد نیاز خود با مراجعه به سایت های مجازی و یا سمساری ها اقدام به تهیه کالای مورد نیاز خویش می‌کنند.

ساداتی در ادامه بیان کرد: پیش از این فروشگاه ما در استان البرز یکی از واحد‌های معروف بود که فرش‌های دستبافِ با کیفیت عرضه می‌کرد، اما هم اکنون عرضه فرش دستباف را تا ۸۰ درصد کاهش داده ایم، زیرا قیمت و نرخ تمام شده آن‌ها به میزانی است که بسیاری از خانوار‌ها قادر به خرید آن نیستند.

این فعال در حوزه فروش و عرضه فرش دستباف و ماشینی گفت: وقتی تازه عروس‌ها یا تازه دامادها برای تهیه جهیزیه خود به خرید فرش دست دوم مبادرت می ورزند دیگر اوضاع به روشنی محرز و هویدا می شود.
وی افزود: هم اکنون عمده سفارشات فرش دستباف ما به نوعی است که ابتدا به ساکن سفارش را دریافت و برای تهیه آن مبلغی را به عنوان بیعانه اخذ می کنیم و سپس به خرید آن فرش اقدام می کنیم در صورتی که در سالیان نه چندان دور گذشته اساسا حدود نیمی از محصولات موجود در فروشگاه ما معطوف به فرش های دستباف می شد.
ساداتی با اشاره به میزان فروش و عرضه فرش های ماشینی بیان کرد: شرایط در خصوص فرش های ماشینی نیز نامساعد است اما در قیاس با فروش فرش های دستباف به مراتب اوضاع مطلوب تر است زیرا قیمت فرش های ماشینی به نسبت کیفیت،طرح و تعداد شانه آن پایین تر از نرخی است که بر روس فرش های دستباف گذاشته می شود.
وی افزود: در طول سالیان اخیر بسیاری از واحدهای عرضه کننده فرش(اعم از ماشینی و دستباف)به تغییر شغل اقدام نموده اند زیرا استمرار وضعیت موجود برای آن ها قابل تحمل نبود.
لزوم تسهیل روند واردات مواد اولیه فرش دستباف ایرانی
با وجود ظهور و بروز برخی نوسانات در بازار فرش ایرانی در دو حوزه داخلی و خارجی، اما همچنان ایران به عنوان یکی از برترین تولیدکنندگان فرش دستباف در جهان مطرح است.
محمد علی زرینه کفش،رئیس اتحادیه بافندگان فرش دستباف در خصوص آخرین وضعیت فرش دستباف ایرانی گفت: ایران از رتبه نخست تولید فرش دستباف در جهان برخوردار است و با توجه به اعمال تحریم های ناجوانمردانه غرب علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، فرش دستباف ایرانی هیچ افزایش قیمتی نداشته است.
وی افزود: یکی از چالش های اساسی ما در شرایط فعلی معطوف به وجود برخی نارسایی ها در روند تامین مواد اولیه مورد نیاز بافت فرش می شود زیرا ابریشم صدر صد وارداتی است و تنها پشم از محل تولید داخلی تامین می شود.

رئیس اتحادیه فرش دستباف در خصوص قیمت فرش‌های ایرانی در بازار‌های جهانی گفت: نرخ فرش‌ها از ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان در هر متر آغاز می‌شود که این قیمت مربوط به قالی و گبه است و فرش‌های دستباف با کیفیت عالی (ابریشمی) تا قیمت متری ۳۰ میلیون تومان نیز در بازار معامله می‌شود.
وی افزود: هم اکنون فرش ایرانی به ۵۰ تا ۶۰ کشور صادر می‌شود که این به معنای غافل ماندن از بازار و فرصت‌های باقی‌مانده موجود در دیگر کشور‌هاست.

چین،بازاری برای دور زدن تحریم های واشنگتن علیه ایران
آنچنان که مطرح شد، ضریب فروش فرش ایرانی در بازارهای خارجی نیز با کاهش مواجه شده است این تنزل ضریب فروش از یکسو به دلیل وضعیت بد اقتصادی حاکم بر اراوپا و غرب است و از دیگر سو شرایط برای فروش فرش به بازارهای ایالات متحده به عنوان یکی ازخریداران فرش ایرانی به دلیل تحریم های ظالمانه علیه ایران سخت و دشوار شده است.
اما در این میان، چین به یکی از اصلی ترین خریداران فرش ایرانی در بازارهای خارجی مبدل شده و به نوعی به جایگزینی برای ایالات متحده و دور زدن تحریم ها تبدیل شده است.
مجتبی عراقچی، رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف در تشریح این وضعیت بیان کرد: اگرچه ابتدای امر پس از اِعمال سیاست های خصمانه اقتصادی واشنگتن علیه تهران، وضعیت فروش فرش دستباف با انسدادهایی مواجه شد اما با بررسی و مطالعه مسئولان مربوطه، موفق شدیم بازار چین را جایگزین سازیم و بدین نحو تحریم های ایالات متحده را(در این مورد بخصوص)بی اثر سازیم.
عراقچی گفت: بازار فرش ایران تا ۹۰ درصد به صادرات وابسته است و هم اکنون قریب به ۹۰ درصد از تولیدات ما به بازار کشور‌های هدف عرضه و صادر می‌شود.
وی افزود: نوسانات موجود در بازار فرش نه به دلیل تحریم ها، بلکه به دلیل نوساناتی است که در فضای اقتصاد جهانی و بین المللی حاکم شده است.
رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف گفت: به دلیل تورم موجود در بازار کشور، هزینه تمام شده تولید فرش بالا رفته به نحوی که پاکستان، افغانستان و هند به رقبای ایران در عرصه تولید فرش تبدیل شده اند.
عراقچی افزود: هم اکنون میان اشتغالزایی فرش دستباف به نوعی است که ما به ازای هر سه متر فرش برای یک نفر اشتغالزایی ایجاد می‌شود و برای افزایش صد در صدی اشتغالزایی باید به همین میزان در صدد افزایش صد در صدی صادرات باشیم.
آنچنان که فعالان عرصه توزیع و فروش و تولید فرش مطرح می‌کنند حمایت دستگاه‌های ذی ربط از فعالان این حوزه می‌تواند گره گشای بسیاری از انسداد‌ها و مشکلات موجود در این عرصه به شمار رود.
در شرایطی که توسعه صادرات غیر نفتی به یکی از استراتژی‌های اصلی اقتصادی کشور تبدیل شده و بدون تردید حصول موفقیت در این عرصه می‌تواند روند توسعه و شکوفایی اقتصادی ایران را با سرعت و شتاب فزاینده تری همراه سازد، توجه به عرصه مذکور از ضروریات اجتناب ناپذیری است که غفلت از آن می‌تواند مسبب ایجاد هزینه‌ها و خسارت‌های پیش بینی نشده فراوانی شود.